Na lang beraad komt de commissie Borstlap met concrete maatregelen die de arbeidsmarkt een andere wending moet geven. En de conclusies zijn niet bepaald mals voor voornamelijk flexwerkers en zzp’ers. Er moet minder flexibilisering komen en hiervoor moeten impopulaire maatregelen genomen worden.
Even kort terug in de tijd. In opdracht van het kabinet heeft Hans Borstlap en zijn commissie een onderzoek ingesteld naar de regelgeving op de arbeidsmarkt. Er was voornamelijk interesse in de vraag of alle regels omtrent het verrichten van werk nog wel passen bij de manier van werken in Nederland. En zijn deze regels nog wel haalbaar en toepasselijk als we naar de toekomst kijken? De commissie zelf was al eind 2018 formeel ingesteld en zou uiterlijk november 2019 rapporteren. Ondanks de verlate rapportage, weten we nu wat het advies is van de commissie.
Bevindingen van commissie Borstlap
Borstlap constateert veel tegenstellingen in de huidige arbeidsmaatschappij. Hij ziet vooral problemen waar steeds meer flexwerkers mee kampen: “Flexwerkers zijn slecht beschermd tegen bijvoorbeeld ontslag of ziekte, kunnen geen huis kopen of durven geen gezin te stichten.” Daar staat tegenover dat mensen in vast dienstverband deze mogelijkheden vaker wél hebben. Borstlap pleit dan ook dat de flexibilisering sterk wordt teruggedrongen. Hoe zou dat dan moeten? Wij belichten drie zaken uit het rapport.
Flex moet duurder worden
Tijdelijke of flexibele krachten moeten fors duurder worden, zodat ze uiteindelijk veel minder aantrekkelijk zijn voor opdrachtgevers. Een vervelende maatregel voor een grote groep flexwerkers of zzp’ers. Ook veel payrollbedrijven en bemiddelaars moeten het ontgelden, als het aan Borstlap ligt. De ‘doorgeslagen flexibilisering’ zorgt er voor dat de huidige problemen in de toekomst niet opgelost worden, maar alleen maar zullen groeien.
Fiscale voordelen zzp op de schop
Een andere maatregel die de commissie voorstelt is het wegnemen van de fiscale voordelen die zzp’ers genieten. Te denken valt aan allerlei aftrekposten zoals de startersaftrek en zelfstandigenaftrek. Borstlap pleit juist voor meer collectiviteit: belastingregels die voor iedereen gelden én de terugkeer van een collectieve verzekering. Dat veel zzp’ers nog geen arbeidsongeschiktheidsverzekering (willen) hebben, is al langere tijd evident. Borstlap verbaast zich erover dat het tegenwoordig heel gewoon is dat zzp’ers zich niet verzekeren.
Optie voor ontslag, maar dan tijdelijk
De commissie ziet ook heil in de mogelijkheid om werknemers tijdelijk te ontslaan, ook wel deeltijdontslag genoemd. Deze maatregel is volgens Borstlap nodig omdat momenteel de zwakste schouders de zwaarste lasten dragen. Flexwerkers bieden zich te goedkoop aan en werknemers met een tijdelijk contract zijn weinig beschermd tegen banenverlies. Deeltijdontslag is uiteraard ook een maatregel dat mensen moet afschrikken om flexibel te gaan werken.
Overigens verwacht Borstlap geen voorwerk na zijn rapportage. “Ik ben dan ook niet bang dat dit rapport in de onderste la verdwijnt. De politiek kan zich dat gewoon niet meer veroorloven.”, zegt Borstlap. Of het kabinet veel gaat doen met de bevindingen van de commissie moet de komende tijd dus blijken.