Naarmate de tijd verstrijkt, worden de regels omtrent het werken met ZZP’ers steeds duidelijker. Wat op het eerste gezicht als een positieve ontwikkeling lijkt, roept echter gemengde reacties op onder ZZP’ers en belangenorganisaties van ZZP’ers. Zij zien namelijk vooral veel nadelen in de verduidelijking van deze regels.
Even terug naar het begin van het polderen, dat vanaf het eerste uur dat de wet DBA het levenslicht zag, op 1 mei 2016 van start is gegaan. Destijds werd gedacht dat dit eindelijk een oplossing zou bieden voor problemen die zijn ontstaan bij het vormgeven van de Wet Loonheffing 1968. Maar zo simpel is het niet, want het delicate punt blijft: hoe trek je nou een goede scheidslijn tussen werken in dienstverband en werken als zelfstandige? Het moet niet de bedoeling zijn dat de wetgeving zo star wordt gemaakt, dat er uiteindelijk geen ruimte meer is voor ondernemerschap.
Laten we nu eens kijken waar de meeste ondernemers tegenaan lopen. Volgens het voorstel van de minister zouden enkele richtlijnen voor zelfstandig werken moeten gelden, waaronder een minimum uurtarief van ruim € 32, het bestaan van een gezag relatie en de inbedding in de organisatie waar de opdracht wordt uitgevoerd alsmede het aantonen van ondernemerschap en de bijbehorende risico’s.
“Inbedding in de organisatie” is een term waarin nieuw leven is ingeblazen. Het gaat hier om het begrijpen welke cruciale activiteiten de kern vormen van de organisatie waarbinnen je wordt ingehuurd. Als voorbeeld, als je als elektricien wordt ingehuurd door een installatiebedrijf, betekent dit inbedding in de organisatie. Dit wordt vooral van toepassing als je soortgelijk werk uitvoert als de vaste medewerkers van dit bedrijf.
Het aantonen van ondernemerschap is een cruciaal criterium waarmee duidelijkheid kan worden verschaft en vooral het verschil kan worden gemaakt. Als vakbekwame opdrachtnemer is het van essentieel belang om een volledige offerte op te stellen, waarin de aangeboden diensten, voorwaarden, kosten en verantwoordelijkheden als ondernemer duidelijk worden beschreven. Daarnaast is het belangrijk om als ondernemer zichtbaar te zijn door middel van reclame, netwerken en effectief gebruik van social media kanalen. Zorg ervoor dat opdrachtgevers geïnteresseerd zijn in jouw diensten en graag gebruik willen maken van jouw expertise.
Tot nu toe was het wel of niet bestaan van een gezag relatie hét criterium om te bepalen of iemand als werknemer of zelfstandige werd beschouwd. In het voorstel van Van Gennip wordt hier nog een aspect aan toegevoegd, namelijk de ‘organisatorische inbedding’ in de organisatie. Deze gezag relatie en inbedding worden vervolgens afgewogen tegen de criteria van ondernemerschap.
Waarom grijpt het kabinet nu hard in op schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid is een probleem voor het huidige sociale stelsel. Wanneer mensen die fit zijn, met een lage kans op werkloosheid of arbeidsongeschiktheid, ZZP’er worden, dragen zij niet bij aan ons sociale zorgstelsel. Hierdoor worden werknemersregelingen als de WW en de WIA duurder. Bovendien dragen zelfstandigen vaak geen pensioenpremies af, waardoor de houdbaarheid van pensioenregelingen onder druk komt te staan. Ouderen zonder of met weinig pensioen zullen ook gebruik gaan maken van toeslagen, waardoor deze kostenpost voor belastingbetalers toeneemt.
Wat zullen de nieuwe criteria gaan betekenen voor zelfstandigen en opdrachtgevers?
De gevolgen zijn “ingrijpend”! In bepaalde branches zullen veel zelfstandigen, die volgens het nieuwe inbeddingscriterium eerder als werknemers worden gelabeld, een verandering ervaren. De ondernemerschapscriteria moeten duidelijk zijn, en ondernemerschap moet een bewuste keuze zijn, in plaats van een samenloop van omstandigheden waarbij het de werkende toevallig goed uitkomt om als zelfstandige te werk gesteld te worden.
En dan…….
De komende tijd zullen de criteria verder worden verfijnd door jurisprudentie, om een duidelijk onderscheid te maken tussen ondernemerschap en werknemerschap. Bepaalde branches zullen gaan merken dat het aantal zelfstandigen minder wordt. De vraag is of we deze weg ontwikkeling als zorgwekkend moeten beschouwen of als de juiste weg moeten zien.
In essentie is de wet DBA opgesteld ter bescherming van de medewerker/consument en de belastingbetaler. Na 7 jaar polderen is het tijd voor duidelijkheid en handhaving!
We sluiten onze blog af met; laat de echte zelfstandig ondernemer opstaan!