Als u werknemers in dienst heeft, dan is er natuurlijk sprake van gezagsverhouding. De wet DBA schrijft ons voort dat als u zzp’ers inhuurt voor een tijdelijke opdracht, er geen gezagsverhouding mag zijn. Wij bespreken hier wanneer precies sprake is van gezag als u werkt met zzp’ers. En wat zijn de risico’s die u loopt als er aantoonbaar gezag is in deze situatie?

Wanneer is er sprake van gezag?

Er zijn twee grote voorwaarden die bepalen of er op de werkvloer gezagsverhouding is of niet. Bij gezag bepaalt de werkgever de aard van de werkzaamheden, en niet de werknemer. Dat betekent dat het doel en de invulling van de werkzaamheden ingericht worden door de werkgever. Het is de taak van de werknemers om hieraan gehoor te geven. Werkgevers hebben ook de ruimte om werknemers te controleren of ze zich houden aan de aard en verwachtingen van de werkzaamheden.

Ten tweede moet de medewerker persoonlijk arbeid verrichten. Dat wil zeggen dat een werknemer niet iemand in kan huren om bepaalde werkzaamheden te doen. Van de werknemer wordt geacht dat binnen een bepaalde tijd, de arbeid persoonlijk verricht wordt.

Er zijn meerdere factoren die de mate van gezag kunnen beïnvloeden. Denk hierbij aan werktijden, materialen en de locatie. In principe bepaalt de opdrachtgever de werktijden, welke materialen gebruikt worden én waar arbeid verricht moet worden.

Opdrachtovereenkomst = geen gezag

Wanneer een opdrachtovereenkomst wordt afgesloten, tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, mag er geen sprake van gezag zijn. De opdrachtnemer kan bijvoorbeeld zijn/haar eigen invulling geven voor het werk dat gedaan moet worden. Ook mag een opdrachtnemer derde partijen inhuren om het werk gedaan te krijgen. Zolang de gewenste arbeid maar verricht wordt. Daarnaast kan een opdrachtnemer eigen materialen hebben, en hoeft diegene niet altijd op locatie van de opdrachtgever te werken (lees hieronder meer).

Mocht u met opdrachtnemers aan de slag willen, dan is het goed om op papier te hebben dat u met een zelfstandige opdrachtnemer werkt. U moet gezamenlijk met uw zzp’er aan kunnen tonen dat er geen sprake van gezag is (geweest). De Belastingdienst is namelijk steeds waakzamer voor schijnconstructies die gezag in de hand werken. Mocht de Belastingdienst signalen ontdekken van gezag, dan kan dit op termijn voor uw bedrijf problemen opleveren.

Gelukkig heeft de Belastingdienst op hun website een update gegeven over wat ze precies verstaan onder een gezagsverhouding. U kunt deze hier lezen en zo beter voorbereid zijn als u wilt gaan werken met zelfstandige opdrachtnemers. Wij bespreken alvast een aantal (mogelijk) wegingsfactoren die de Belastingdienst kan handhaven. Deze factoren zijn indicaties dat er sprake kan zijn van gezagsverhouding.

1. Er wordt aantoonbaar leiding gegeven. Er is altijd wel sprake van overleg tussen zzp’er en opdrachtgever over de werkzaamheden. Maar de zzp’er moet de ruimte hebben om zelf de werkwijze te bepalen. Als de opdrachtgever specifieke aanwijzingen geeft of de zzp’er vertelt hoe het werk gedaan moet worden, dan duidt dat op gezag.
2. Werklocatie en -tijden worden niet door de zzp’er bepaald. Als de zzp’er niet zijn/haar eigen locatie, tijden of de te gebruiken materialen mag bepalen, is er sprake van gezag. De afhankelijkheid van de zzp’er zou dan in het geding komen.
3. De overeenkomsten tussen zzp’er en het vaste personeel van de opdrachtgever zijn groot. De Belastingdienst kijkt ook naar het personeel van de opdrachtgever. Als de werkzaamheden van de zzp’er exact overeenkomen met die van het vaste personeel, dan gaat er bij de Belastingdienst een belletje rinkelen. De zzp’er kan daarnaast in hoge mate betrokken zijn bij de organisatie van de opdrachtgever. Denk aan het voeren van functioneringsgesprekken, of deelname aan bedrijfsuitjes. Of de zzp’er is verplicht om bepaalde interne trainingen te volgen. Al dit soort gevallen kunnen in de ogen van de Belastingdienst duiden op gezagsverhouding.
4. De zzp’er wordt verplicht om het imago van de opdrachtgever uit te stralen. De zzp’er heeft een eigen onderneming. Het is dan vanzelfsprekend dat een eigen logo gebruikt wordt, eigen bedrijfskleding en eigen visitekaartjes. Mocht dit niet het geval zijn, dan kan het erop lijken dat er sprake is van gezag.

De Belastingdienst maakt altijd een optelsom van signalen van gezag. Ze zullen niet handhaven als ze slechts één ding kunnen opmerken van op een gezagsverhouding duidt. Echter, wij adviseren om toch goed met uw zzp’er af te spreken dat er geen gezag mag plaatsvinden. Het kan u op latere termijn problemen besparen.

Handige links

Belastingdienst – Hier leest u het handboek van de Belastingdienst dat gaat over de beoordeling van gezagsverhouding.